គន្ថីទី៥៖ កិច្ចសន្យាសំខាន់ៗ និងអំពើអនីត្យានុកូល
មាតិកា
ជំពូកទី ៥៖ ភតិសន្យា
ផ្នែកទី ១៖ បទប្បញ្ញត្តិទូទៅ
មាត្រា ៥៩៦. និយមន័យនៃភតិសន្យា
១-ភតិសន្យា សំដៅទៅលើកិច្ចសន្យាមួយដែលភាគីម្ខាងឱ្យភាគីម្ខាងទៀតប្រើបាស់ និងអាស្រ័យផលពីវត្ថុណាមួយដោយយកថ្ងៃ ។
២-វត្ថុដែលជាកម្មវត្ថុនៃភតិសន្យាមានចលនវត្ថុ និងអចលនវត្ថុ ។
មាត្រា ៥៩៧. ការបង្កើតភតិសន្យា
ភតិសន្យា ត្រូវមានអានុភាពដោយភាគីម្ខាងសន្យាថាឱ្យភាគីម្ខាងទៀតប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលពីវត្ថុណាមួយចំណែកឯភាគីម្ខាងទៀត សន្យាថាបង់ថ្លៃឈ្នួលចំពោះវត្ថុនោះ ។
មាត្រា ៥៩៨. ល័ក្ខខ័ណ្ឌតតាំងនៃសិទ្ធិជួលអចលនវត្ថុ
១-ដោយយោងតាមលទ្ធកម្មនៃការកាន់កាប់ និងការប្រើប្រាស់និងអាស្រ័យផលជាបន្តបន្ទាប់នូវវត្ថុជួលភតិកៈនៃភតិសន្យាអចលនវត្ថុអាចតតាំងចំពោះជន ដែលបានធ្វើលទ្ធកម្មនូវសិទ្ធិប្រត្យក្សលើអចលនវត្ថុ នៅក្រោយពេលដែលភតិកៈបានទទួលការកាន់កាប់បាន ។
២-ភតិកៈដែលកំពុងតែកាន់កាប់វត្ថុជួល អាចអនុវត្តសិទ្ធិទាមទារឱ្យប្រគល់វិញសិទ្ធិទាមទារឱ្យបញ្ឈប់ការរារាំង និងសិទ្ធិទាមទារឱ្យបង្ការជាមុននូវការរារាំងចំពោះការបំពានសិទ្ធិជួលដូចសិទ្ធិដែលកម្មសិទ្ធិករមាន ។
មាត្រា ៥៩៩. អំឡុងពេលដែលភតិសន្យាមានអត្ថិភាព
១-ភតិសន្យា អាចធ្វើឡើងដោយកំណត់ ឬមិនកំណត់អំឡុងពេលបាន ។
២-ភតិសន្យាអចលនវត្ថុ ដែលមិនបានធ្វើជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរត្រូវចាត់ទុកថា ជាភតិសន្យាដែលគ្មានកំណត់អំឡុងពេល ។
៣-ភតិសន្យាអចលនវត្ថុដែលមានកំណត់អំឡុងពេលចាប់ពី ១៥ (ដប់ប្រាំ) ឆ្នាំ ឡើងទៅត្រូវអនុលោមតាមបញ្ញត្តិចាប់ពីមាត្រា ២៤៤ (និយមន័យនៃសិទ្ធិជួលអចិន្ត្រៃយ៍) ទៅនៃក្រមនេះ ។
ផ្នែកទី ២៖ អានុភាពនៃភតិសន្យា
មាត្រា ៦00. សិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចនៃការប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលផ្អែកតាមវិធីប្រើប្រាស់ របស់ភតិកៈ
១-ភតិកៈ មានសិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចលើការប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលលើវត្ថុជួល ដោយផ្អែកទៅតាមវិធីប្រើប្រាស់ ដែលត្រូវបានកំណត់នៅក្នុងកិច្ចសន្យា ឬតាមលក្ខណៈនៃវត្ថុជួលនោះ ។
២-បើភតិកៈបានធ្វើខុសនឹងករណីយកិច្ចនៃបញ្ញត្តិកថាខណ្ឌទី ១ ខាងលើនេះភតិបតីអាចរំលាយកិច្ចសន្យានោះបាន ។
៣-ភតិបតី មិនត្រូវធ្វើឱ្យរាំងស្ទះក្នុងការប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលដែលភតិកៈធ្វើដោយផ្អែកតាមវិធីប្រើប្រាស់ឡើយ ។
មាត្រា ៦១. ករណីយកិច្ចប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការគ្រប់គ្រងដោយសុចរិត របស់ភតិកៈ
១-ភតិកៈ មានករណីយកិច្ចគ្រប់គ្រងវត្ថុជួលដោយប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងនាមជាអ្នកគ្រប់គ្រងដោយសុចរិត ។
២-បើភតិកៈ បានធ្វើខុសនឹងករណីយកិច្ចនៃបញ្ញត្តិកថាខណ្ឌទី ១ ខាងលើនេះភតិបតីអាចរំលាយកិច្ចសន្យានោះបាន ។
មាត្រា ៦០២. ករណីយកិច្ចជួសជុលរបស់ភតិបតី
ភតិបតី មានករណីយកិច្ចធ្វើការជួសជុលដែលចាំបាច់សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផល នៃវត្ថុជួលនោះ ។
មាត្រា ៦០៣. សកម្មភាពថែរក្សារបស់ភតិបតី
១-វើភតិបតី មានបំណងចង់អនុវត្តសកម្មភាពដែលចាំបាច់ក្នុងការថែរក្សាវត្ថុជួលភតិកៈមិនអាចបដិសេធបានឡើយ ។
២-ក្នុងករណីដែលភតិបតីមានបំណងចង់អនុវត្តសកម្មភាព ដែលចាំបាច់ក្នុងការថែរក្សាវត្ថុជួលផ្ទុយពីឆន្ទៈរបស់ភតិកៈ ប្រសិនបើហេតុនោះ បញ្ហាលឱ្យភតិកៈពុំអាចសម្រេចគោលបំណងនៃការជួលទេភតិកៈអាចទាមទារឱ្យបន្ថយថ្លៃឈ្នួល ឬអាចរំលាយកិច្ចសន្យាបាន ។
មាត្រា ៦០៤. សិទ្ធិទាមទារឱ្យសងវិញនូវសោហ៊ុយរបស់ភតិកៈ
១-បើភតិកៈ បានចំណាយសោហ៊ុយចាំបាច់ដែលត្រូវជាបន្ទុករបស់ភតិបតី ចំពោះវត្ថុជួលភតិកៈអាចទាមទារសំណងនោះពីភតិបតីជាបន្ទាន់បាន ។
២-បើភតិកៈ បានចំណាយសោហ៊ុយដើម្បីកែលំអវត្ថុជួល ឬចំណាយផ្សេងទៀតដើម្បីបង្កើនតម្លៃលុះត្រាតែនៅក្នុងករណី ដែលកម្រិតនៃកំណើនតម្លៃនោះនៅតែមាននាពេលបញ្ចប់ភតិសន្យាតែប៉ុណ្ណោះទេទើបភតិកៈអាចទាមទារចំពោះភតិបតីឱ្យសងវិញនូវបាក់ ដែលបានចំណាយ ឬតម្លៃប្រាក់ដែលកើននោះដោយផ្អែកតាមការជ្រើសរើសរបស់ភតិបតីបាន ។ ប៉ុន្តែ តុលាការអាចអនុញ្ញាតដោយកំណត់អំឡុងពេលសមរម្យឱ្យសងវិញ យោលតាមការទាមទាររបស់ភតិបតីបាន ។
មាត្រា ៦០៥. ការទទួលខុសត្រូវរបស់ភតិបតីចំពោះវិការៈនៃវត្ថុជួល
១-ប្រសិនបើភតិកៈ មិនបានពិនិត្យស្ថានភាពនៃវត្ថុដែលជាកម្មវត្ថុនៃភតិសន្យាថាត្រឹមត្រូវតាមស្ថានភាពដែលបានកំណត់នៅក្នុងលិខិតកិច្ចសន្យានៅពេលទទួលការប្រគល់វត្ថុដែលជាកម្មវត្ថុនោះភតិកៈមិនអាចទាមទារឱ្យភតិបតីទទួលខុសត្រូវបានឡើយ ចំពោះភាពខុសពីស្ថានភាពដែលបានកំណត់នៅក្នុងលិខិតកិច្ចសន្យាដែលខ្លួនអាចដឹងដោយងាយស្រួលបើពិនិត្យ ។
២-នៅក្នុងករណីដែលវត្ថុជួលមានវិការៈ កំបាំងបើភតិកៈ មិនបានដឹងអំពីវិការៈនោះទេ
ភតិកៈអាចទាមទារឱ្យជួសជុលវិការៈនោះ ឬឱ្យដូរវត្ថុដែលគ្មានវិការៈ និងអាចទាមទារសំណងនៃការខូចខាតបាន ។
៣-ភតិបតីអាចជួសជុលវិការៈ ដោយសោហ៊ុយខ្លួនបានលុះត្រាតែមិនធ្វើឱ្យមានការខូចខាតដោយមិនត្រឹមត្រូវនូវផលប្រយោជន៍របស់ភតិកៈ ។ ប៉ុន្តែ ភតិកៈមិនត្រូវបានរារាំងក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិទាមទារសំណងនៃការខូចខាតឡើយ ។
៤-ជំនួសនឹងការទាមទារដែលបានកំណត់នៅក្នុងកថាខណ្ឌទី ១ ខាងលើនេះភតិកៈអាចទាមទារឱ្យបន្ថយថ្លៃឈ្នួលដែលសមរម្យនឹងវិការៈបានដោយគិតតាំងពីពេល ដែលបានប្រគល់ ។
៥-បើពុំអាចសម្រេចនូវគោលបំណងដែលបានធ្វើកិច្ចសន្យាដោយសារមូលហេតុ នៃវិការៈកំបាំងនោះទេ ភតិកៈអាចរំលាយភតិសន្យានោះបាន ។
៦-ការទាមទារឱ្យជួសជុល ឱ្យដូរ ឱ្យបន្ថយថ្លៃឈ្នួល និងការរំលាយត្រូវអនុវត្តនៅក្នុងអំឡុងពេល ១ (មួយ) ឆ្នាំ គិតចាប់ពីពេលដែលភតិកៈ បានដឹង ឬពេលដែលត្រូវដឹងអំពីហេតុនោះបាន ។
មាត្រា ៦០៦. សិទ្ធិរំលាយ និងសិទ្ធិទាមទារឱ្យបន្ថយថ្លៃឈ្នួលនៅក្នុងករណីដែលចំណូលថយចុះ
១-បើភតិកៈនៃដី ដែលមានគោលបំណងអាស្រ័យផលពីដីទទួលផលបានតិចជាងថ្ងៃឈ្នួលដោយសារករណីប្រធានសក្តិ ភតិកៈអាចទាមទារឱ្យបន្ថយថ្លៃឈ្នួលរហូតដល់ត្រឹមចំនួនទឹកប្រាក់នៃការអាស្រ័យផលនោះបាន ។
២-ក្នុងករណីដែលបានកំណត់នៅក្នុងកថាខណ្ទី ១ ខាងលើនេះ បើការទទួលផល បានតិចជាងថ្ងៃឈ្នួល លើសពី ២ (ពីរ) ឆ្នាំ ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារករណីប្រធានសក្តិ ភតិកៈអាចរំលាយភតិសន្យាបាន ។
មាត្រា ៦០៧. សិទ្ធិរំលាយ និងសិទ្ធិទាមទារបន្ថយថ្លៃឈ្នួលដោយសារការបាត់បង់ ឬវិនាសវត្ថុជួលមួយភាគ
១-បើវត្ថុជួលមួយភាគត្រូវបានបាត់បង់ ឬវិនាសដោយមិនមែនជាកំហុសរបស់ភតិកៈទេ ភតិកៈអាចទាមទារឱ្យបន្ថយថ្លៃឈ្នួលទៅតាមសមាមាត្រនៃភាគដែលត្រូវបានបាត់បង់ឬ វិនា
សនោះបាន ។
២-ក្នុងករណីនៃកថាខណ្ឌទី ១ ខាងលើនេះបើភតិកៈពុំអាចសម្រេចគោលបំណងដែលបានធ្វើកិច្ចសន្យាជួលទៅលើភាគដែលនៅសេសសល់នោះទេភតិកៈអាចរំលាយភតិសន្យាបាន ។
មាត្រា ៦០៨. អនុប្បទានសិទ្ធិជួល និងការជួលបន្តនូវវត្ថុជួល
១-បើគ្មានការយល់ព្រមពីភតិបតីទេភតិកៈពុំអាចធ្វើអនុប្បទានសិទ្ធិជួល ឬជួលបន្តនូវវត្ថុជួលបានឡើយ លើកលែងតែករណីនៃសិទ្ធិជួលអចិន្ត្រៃយ៍ ។
២-វើភតិកៈបានឱ្យតតិយជនប្រើប្រាស់ ឬអាស្រ័យផលពីវត្ថុជួលផ្ទុយនឹងបញ្ញត្តិនៃកថាខណ្ឌទី ១ ខាងលើនេះ ភតិបតីអាចរំលាយកិច្ចសន្យាបាន ។
មាត្រា ៦០៩. ការជួលបន្ត
១-បើភតិកៈ បានជួលបន្តនូវវត្ថុ ជួលដោយត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ភតិកៈបន្តត្រូវមានករណី
យកិច្ចដោយផ្ទាល់ចំពោះភតិបតី ។ ចំពោះករណីយកិច្ចបង់ថ្លៃឈ្នួលជួលបន្តភតិកៈបន្តពុំអាចយកការបង់ថ្លៃជាមុនទៅឱ្យភតិកៈ មកតតាំងជាមួយភតិបតីបានឡើយ ។
២-បញ្ញត្តិនៃកថាខណ្ឌទី ១ ខាងលើនេះពុំរារាំងដល់ការអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ភតិបតីចំពោះភតិកៈឡើយ ។
មាត្រា ៦១0. ករណីយកិច្ច និងពេលវេលានៃការបង់ថ្លៃឈ្នួល
១-ភតិកៈ មានករណីយកិច្ចបង់ថ្លៃឈ្នួលទៅឱ្យភតិបតីទៅតាមពេលវេលាដែលបានកំណត់ ។
២-នៅក្នុងករណី ដែលមិនបានកំណត់ជាពិសេសនៅក្នុងកិច្ចសន្យាអំពីពេលវេលាដែលត្រូវបង់ថ្លៃឈ្នួលទេចំពោះចលនវត្ថុ និងផ្ទះ ឬអាគារត្រូវបង់នៅរៀងរាល់ចុងខែចំពោះដីផ្លូវិញ ត្រូវបង់នៅរៀងរាល់ចុងឆ្នាំ ។ ប៉ុន្តែ ចំពោះវត្ថុដែលមានរដូវប្រមូលផលត្រូវបង់នៅក្រោយពេលដែលរដូវនោះកន្លងផុត ដោយគ្មានការយឺតយ៉ាវ ។
មាត្រា ៦១១. ករណីយកិច្ចជូនដំណឹង របស់ភតិកៈ
បើមានការចាំបាច់លើការជួសជុលវត្ថុជួល ឬបើមានតតិយជនអះអាងអំពីសិទ្ធិចំពោះវត្ថុជួលភតិកៈត្រូវជូនដំណឹងនោះទៅឱ្យភតិបតីដោយគ្មានការយឺតយ៉ាវ ។ ប៉ុន្តែ បញ្ញត្តិនេះមិនត្រូវយកមកអនុវត្តឡើយ បើភតិបតីបានដឹងអំពីហេតុនោះរួចហើយ ។
ផ្នែកទី ៣៖ ការបញ្ចប់ភតិសន្យា
មាត្រា ៦១២. ការផុតអំឡុងពេលកំណត់
ភតិសន្យាដែលមានកំណត់អំឡុងពេលត្រូវបញ្ចប់ ដោយការផុតអំឡុងពេលដែលបានកំណត់នោះ ។
មាត្រា ៦១៣. ការបដិសេធការបន្តជាថ្មីនូវភតិសន្យាអចលនវត្ថុ
ចំពោះភតិសន្យាអចលនវត្ថុ បើភាគីម្ខាងពុំបានបង្ហាញឆន្ទៈបដិសេធការបន្តជាថ្មីនៅមុនរយៈពេល ៣ (បី) ខែ មុនផុតកំណត់អំឡុងពេលចំពោះផ្ទះ ឬអាគារ ឬនៅមុនរយៈពេល ១ (មួយ) ឆ្នាំមុនផុតកំណត់អំឡុងពេលចំពោះដីធ្លី ទៅភាគីម្ខាងទៀតទេត្រូវចាត់ទុកថា បានយល់ព្រមក្នុងការបន្តជាថ្មី ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងករណីនេះភតិសន្យាដែលត្រូវបានបន្តជាថ្មីនេះ គឺជាភតិសន្យាដែលពុំមានកំណត់អំឡុងពេល ។
មាត្រា៦១៤. ការបន្តជាថ្មីដោយតុញីភាព
ចំពោះភតិសន្យាចលនវត្ថុនៅក្នុងករណីដែលភតិកៈបានបន្តការប្រើប្រាស់ ឬអាស្រ័យផលលើវត្ថុជួលនោះទោះនៅក្រោយអំឡុងពេលនៃភតិសន្យាបានផុតកំណត់ ហើយក៏ដោយ បើភតិបតីបានដឹងអំពីហេតុនោះ ហើយតែមិនបានធ្វើការតវ៉ាទេត្រូវសន្មតថាជាភតិសន្យាដែលបានបន្តជាថ្មីដោយគ្មានកំណត់អំឡុងពេល ហើយមានល័ក្ខខ័ណ្ណដូចគ្នានឹងកិច្ចសន្យាដែលបានជួលពីមុន លើកលែងតែអំឡុងពេលចេញ ។
មាត្រា ៦១៥. ការស្នើសុំឱ្យរំលាយភតិសន្យាដែលពុំមានកំណត់អំឡុងពេល
១-បើពុំបានកំណត់អំឡុងពេលជួលនៅក្នុងកិច្ចសន្យាទេ ភាគីនីមួយៗអាចស្នើសុំឱ្យ រំលាយកិច្ចសន្យានៅពេលណាក៏បាន ។ ក្នុងករណីដែលការស្នើសុំឱ្យរំលាយមិនបានបញ្ជាក់អំពីពេលរលាយ និងក្នុងករណីដែលអំឡុងពេលចាប់ពីពេលស្នើសុំឱ្យរំលាយរហូតដល់ពេលរលាយ ដែលបានបញ្ជាក់នៅក្នុងការស្នើសុំឱ្យរំលាយនោះតិចជាងអំឡុងពេលដូចបានកំណត់ខាងក្រោមនេះភតិសន្យាត្រូវរលាយ នៅពេលដែលអំឡុងពេលដូចបានកំណត់ខាងក្រោមនេះ បានកន្លងហួស គិតចាប់ពីពេលស្នើសុំឱ្យរំលាយ
ក-១ (មួយ) ថ្ងៃ ចំពោះចលនវត្ថុ ។
ខ-៣ (បី) ខែ ចំពោះអាគារ ។
គ-១ (មួយ) ឆ្នាំ ចំពោះដីធ្លី ។
២-ចំពោះភតិសន្យាដីធ្លីដែលមានរដូវប្រមូលផល ត្រូវធ្វើការស្នើសុំរំលាយកិច្ចសន្យា នៅក្រោយរដូវនោះមុនការចាប់ផ្តើមការធ្វើកសិកម្មសម្រាប់រដូវបន្ទាប់ ។
មាត្រា ៦១៦. ការរក្សាទុកសិទ្ធិរំលាយកិច្ចសន្យា
ទោះនៅក្នុងករណីដែលភាគី បានកំណត់អំឡុងពេលនៃភតិសន្យាក៏ដោយបញ្ញត្តិនៃ មាត្រា ៦១៥ (ការស្នើសុំឱ្យរំលាយភតិសន្យាដែលពុំមានកំណត់អំឡុងពេល) ខាងលើនេះត្រូវយកមកអនុវត្តដូចគ្នាផងដែរបើភាគីតែម្ខាង ឬភាគីទាំងសងខាងបានរក្សាទុកនូវសិទ្ធិអំណាចអនុវត្តការរំលាយកិច្ចសន្យានៅក្នុងអំឡុងពេលនោះ ។
មាត្រា ៦១៧. ភាពគ្មានអានុភាពប្រតិសកម្មនៃការរំលាយកិច្ចសន្យា
នៅក្នុងករណីដែលបានរំលាយភតិសន្យា ការរំលាយកិច្ចសន្យានោះត្រូវមានអានុភាពឆ្ពោះទៅអនាគតតែប៉ុណ្ណោះ ។
មាត្រា ៦១៨. ករណីយកិច្ចប្រគល់វត្ថុជួល
១-បើភតិសន្យាត្រូវបានបញ្ចប់ហើយ ភតិកៈមានករណីយកិច្ចធ្វើបដិទានវត្ថុជួលប្រគល់ទៅឱ្យភតិបតីវិញជាបន្ទាន់ ។
២-លើកលែងតែការបាក់បែកខូចខាតដែលកើតឡើងដោយសារការប្រើប្រាស់ជាធម្មតា ភតិកៈត្រូវជួសជុលការខូចខាតដែលកើតឡើងដោយសារមូលហេតុជាបន្ទុករបស់ ខ្លួនឡើងវិញ ឬត្រូវមានករណីយកិច្ចសងសំណងនៃការខូចខាតនោះ ។
មាត្រា ៦១៩. សិទ្ធិរុះរើចេញ របស់ភតិកៈ
បើភតិសន្យាត្រូវបានបញ្ចប់ ហើយភតិកៈអាចរុះរើចេញនូវវត្ថុដែលបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងវត្ថុជួលនោះបាន ។
មាត្រា ៦២០. សិទ្ធិរំលាយកិច្ចសន្យារបស់សន្តតិជន
នៅក្នុងករណីដែលភតិកៈទទួលមរណភាពប្រសិនបើគ្មានបំណងចង់បន្តភតិសន្យាតទៅទៀត ទេសន្តតិជនរបស់ភតិកៈ អាចរំលាយកិច្ចសន្យានោះបាន ។
មាត្រា ៦២១. អំឡុងពេលប្រើសិទ្ធិទាមទារសំណងនៃការខូចខាត និងការទាមទារឱ្យសងសោហ៊ុយមកវិញ
សំណងនៃការខូចខាតដែលកើតឡើង ដោយសារភតិកៈក្នុងការប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលដែលផ្ទុយនឹងអត្ថន័យដើមនៃកិច្ចសន្យា និងការសងមកវិញនូវសោហ៊ុយដែលភតិកៈបានចេញត្រូវទាមទារនៅក្នុងអំឡុងពេល ១ (មួយ) ឆ្នាំ គិតចាប់ពីពេល ដែលភតិបតីបានទទួលការសងវត្ថុជួលនោះ ។
ផ្នែកទី ៤៖ កិច្ចសន្យាប្រវាស់
មាត្រា ៦២២. អត្ថន័យនៃកិច្ចសន្យាប្រវាស់
កិច្ចសន្យាដែលកម្មសិទ្ធិករឱ្យភតិកៈខ្ចីដីឬសត្វពាហនៈដើម្បីទាញយកផល ហើយយកផលនោះមកបែងចែកគ្នារវាងភតិបតី និងភតិកៈហៅថា កិច្ចសន្យាប្រវាស់ ។
មាត្រា ៦២៣. របៀបបែងចែកផល
បើពុំបានកំណត់អំពីរបៀបបែងចែកផលទេត្រូវចាត់ទុកថា ត្រូវបែងចែកស្មើៗភាគគ្នា ។
មាត្រា ៦២៤. សិទ្ធិចាត់ចែងផល របស់ភតិកៈ
លុះត្រាតែនៅក្រោយពេលដែល បានបញ្ចប់ការចែកភាគនៃផលទៅឱ្យភតិបតីរួច ហើយទើបភតិកៈនៃការប្រវាស់អាចចាត់ចែងផលដែលជាចំណែករបស់ខ្លួនបាន ។